غیر ممکن در زبان آموزی وجود دارد؟ چرا و چگونه؟
چه چیزهایی به عنوان غیر ممکن در زبان آموزی شناخته می‌شوند؟ این سؤالی است که بسیاری از زبان‌آموزان جهت کسب مشاوره از مدرسین زبان می‌پرسند. این پرسش‌ها گاهی بطور مستقیم و با ادعای اینکه انجام کاری برای این زبان‌آموز غیر ممکن است پرسیده می‌شوند. ولی اکثر اوقات باور اینکه انجام کاری در زبان‌آموزی غیر ممکن است بخشی از ساختار عمیق باورها و به عنوان ساختاری ریشه‌ای‌تر شده و جملاتِ بیان شده در ساختار سطحی را تحت تاثیر خود قرار داده است. تا جایی که گاهی این باور، شبیه به یک تمایل ذاتی گشته است.
در این صورت زبان‌آموز بدون اشاره به اینکه کاری غیر ممکن است، در مقام عمل، از انجام یک تمرین و یا تلاش برای یادگیری سر باز می‌زند. لازم به یادآوری نیست که وجود چنین باوری، انگیزه زبان‌آموز را نیز به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد.
حقیقتی درباره موضوعات غیر ممکن در زبان آموزی که باید به آن روبرو شوید.
آماده شنیدن جمله‌ای بشوید که قرار است از این به بعد به عنوان یک باور خدشه ناپذیر آن را در وجود خود حفظ کنید. و آن جمله این است: «در زبان‌آموزی، چیزی به عنوان غیر ممکن وجود ندارد.»
شاید بپرسید، مگر می‌شود چیزی به عنوان غیر ممکن در زبان آموزی وجود نداشته باشد؟ یعنی اگر من بخواهم زبان انگلیسی را ظرف ۲۴ ساعت بطور کامل بیاموزم، این هم ممکن است؟
پاسخ این است که «یادگیری زبان انگلیسی در ۲۴ ساعت و بطور کامل» یک فعالیت زبان‌آموزی نیست و در ادعایِ خود دچار تناقض شده است. اگر جمله‌ای دچار تناقض منطقی نباشد و از نظر عقلی شدنی باشد، هیچ دلیلی ندارد که شما به عنوان یک زبان‌آموز نتوانید آن را انجام دهید؛ به عبارت دیگر تمامی مهارت‌های زبانی برای تمامی افراد قابل کسب کردن هستند. منظور ما از امکان‌پذیر بودن همه چیز این است.
موضوعات غیر ممکن در زبان آموزی در تصور برخی زبان آموزان
وقتی سخن از غیر ممکن‌ها به میان می‌آید، زبان‌آموزان بطور مخفیانه و یا آشکار در یکی از موارد زیر دچار شبهه و باور عدم امکان شده‌اند. در لیست زیر ما با واقعیت مربوط به هر کدام از این موضوعات آشنا می‌شویم:
- از نظر فیزیولوژیکی و اندام‌شناختی، هیچ صدایی وجود ندارد که دستگاه آوایی، یعنی حلق، دهان، زبان و دندان‌های شما از تولید آن عاجز باشند. هر چه باشد شما قصد دارید صدایی را تقلید کنید که توسط یک انسان دیگر، با دستگاه آوایی مشابه تولید شده است.
- هیچ ساختار جمله‌ای اینقدر دشوار نیست که شما نتوانید آن را بازسازی کنید.
- طبق آخرین یافته‌های علمی، مغز انسان در یادگیری زبان‌های متعدد محدودیت عددی ندارد. مغز شما می‌تواند حجم نامحدودی از زبان‌ها را در خود ذخیره کند.
- در طول عمر بشر، سنی وجود ندارد که با رسیدن به آن، مغز توانایی‌های زبان‌آموزی خود را از دست بدهد.
- هیچ سطحی از مهارت‌های زبان آنقدر پیچیده یا دشوار نیست که دست یک زبان‌آموز از رسیدن به آن‌ها کوتاه باشد.
- هیچ لهجه‌ای آنقدر غریب نیست که زبان‌آموز توانایی بازسازی آن را نداشته باشد.
- بطور کلی، در زبان‌آموزی هیچ کاری وجود ندارد که با تلاش کافی نتوان انجام داد.
چگونه آنچه به سادگی امکان‌پذیر است به غیر ممکن در زبان آموزی تبدیل می‌شود؟
شاید یک زبان‌آموز مجبور شود، مخصوصا در ابتدای دوره زبان‌آموزی خود، تمرینی را ۳ بار، ۷ بار یا ۱۵ بار تکرار کند. تنها زمانی یک موضوع تبدیل به غیر ممکن می‌شود که زبان‌آموز تسلیم شود و با خودش تصمیم بگیرد که عدمِ امکان را در وجودِ خود به یک باور تبدیل کند. البته در این صورت، او هیچگاه لذت موفقیت را نخواهد چشید. و بدتر اینکه در خود، مقدمه یک باور خطرناکتر را نهادینه کرده است. و آن پذیرفتن این است که موضوعاتی در زمینه زبان‌آموزی و کلا یادگیری وجود دارند که از سطح ادراک و توانایی او خارج هستند.
این باور باعث می‌شود که این فرد در آینده نیز از نزدیک شدن به موضوعاتی که حتی آن‌ها را دشوار می‌پندارد هم اجتناب کند. در مراحل پیشرفته این آسیب، فرد زبان‌آموز از وارد شدن به هر موضوعی که در آن امکان به چالش کشیده شدن و یا اشتباه کردن وجود داشته باشد خودداری می‌کند.
این در حالی است که اشتباه کردن جزئی جدا نشدنی از روند یادگیری است. اشتباه کردن را نباید با شکست خوردن یکسان دانست. اشتباهات ما در زندگی، مخصوصا در زبان‌آموزی، تمرین‌هایی هستند که نشان می‌دهند چگونه نباید یک کار را انجام دهیم. ما با امتحان کردن تمامی راه‌هایی که نباید از مسیر آن‌ها عبور کنیم، راه صحیح را می‌یابیم و این روند، راهِ استاندارد فرایند یادگیری است.
چرا می‌گوییم غیر ممکن در زبان آموزی وجود ندارد؟
اگر انسانی دو پا روی این کره خاکی وجود دارد که می‌تواند به یک زبان خاص تکلم کند، حتی اگر در نقطه مخالف کره زمین هم باشد، معنایش این است که شما نیز می‌توانید به آن زبان صحبت کنید.
من از کجا با این اطمینان چنین ادعایی می‌کنم؟ اینکه شما همین الان می‌توانید این عبارات و کلمات را بخوانید معنایش این است که توانسته‌اید زبان فارسی را یاد بگیرید. یادگرفتن زبان فارسی علامت این است که مغز شما و سایر اندام‌هایی که در یادگیری و کاربرد زبان دخیل هستند، به بهترین شکل ممکن در حال فعالیت هستند.
تنها چیزی که بین شما و چشیدن طعم میوه موفقیت وجود دارد، تلاش کافی است. در غیر این صورت شما از یک کار کاملا شدنی و طبیعی، یعنی زبان‌آموزی، امری غیر ممکن ساخته‌اید. در این گفتار ساده با هم دیدیم که در زبان‌آموزی همه چیز ممکن است. اکنون وقت آن است که آستین‌هایتان را بالا بزنید و برای تمرین آماده شوید.