تمرکز در یادگیری زبان و ۲ استراتژی مطمئن برای تقویت آن
بسیاری از زبان آموزان از مشکل تمرکز در یادگیری زبان گله می‌کنند. یادم نمی‌رود زبان‌آموزی را که می‌گفت «استاد محترم، حافظه من مثل یه آبکش می‌مونه و هیچی رو توی خودش نگه نمی‌داره. امروز یه چیز رو یاد بگیرم، حتما فردا یادم رفته!» این جمله و جمله‌های مشابه را مدرسین زبان بارها و بارها از زبان‌آموزان شنیده‌اند و از شما چه پنهان حتی خود من در مرحله‌ای از یادگیری وضعیت مشابهی را تجربه کرده‌ام.
اینکه بتوانیم آنچه را یاد گرفته‌ایم از حافظه بازخوانی کنیم یکی از ملزومات رشد در زبان آموزی است. توانایی در صحبت کردن، نوشتن، خواندن و شنیدن همگی نیازمند یادآوری و بازخوانی اطلاعات از حافظه است. اما نکته‌ای که بیشتر زبان‌آموزان از آن غفلت می‌ورزند اشتباه گرفتن متهم در این میان است! زبان‌آموزان به سراغ مشکل حافظه، یعنی بازخوانی اطلاعات، می‌روند در حالیکه در بسیاری از موارد مشکل، شیوه یادگیری و نحوه وارد شدن اطلاعات به حافظه است. و این مشکل به نداشتنِ تمرکز در یادگیری زبان باز می‌گردد.
منظور از تمرکز در یادگیری زبان چیست؟
طبق تعریف، تمرکز یعنی توانایی در جهت دادن به توجه. اما متاسفانه توجه ما انسان‌ها دارای محدودیت‌های فراوانی است. در بهترین حالت افرادی که اهل یادگیری هستند معمولا بعد از ۲۰ دقیقه تمرکزشان روی یک موضوع را از دست می‌دهند. اما کسانی که در زمینه یادگیری کم تجربه هستند و خود را به دریافت محرک‌های متفاوت و پشت سر هم عادت داده‌اند تمرکزی بسیار کوتاه مدت‌تر خواهند داشت. یکی از دلایل اینکه اکثر پیام‌های بازرگانی کمتر از ۳۰ هستند این است که افراد معمولی توجه خود را در اندک زمانی بیش از ۳۰ ثانیه از دست می‌دهند!
در هر حال، حتی ۲۰ دقیقه تمرکز برای یادگیری هم کافی نیست و لازم است که به عنوان زبان‌‌آموز در پی رشد آن باشیم. در نظر داشته باشید که جلساتی همچون حفظ کردن واژگان ممکن است یکسان و خسته‌کننده جلوه کنند و این امر، متمرکز ماندن را بیش از پیش دشوار می‌کند.
در ادامه می‌خواهیم ۲ استراتژی ساده را بررسی کنیم که در تقویت تمرکز در یادگیری زبان بسیار مفید هستند.
استراتژی اول: ایجاد محیطی مناسب برای رشد تمرکز در یادگیری زبان
پیشتر نیز در توضیح عادت‌های خوب زبان‌آموزی به این موضوع اشاره کردیم. محیط یادگیری شما تاثیر مستقیم بر کیفیت یادگیری و در این بحث، تمرکزِ شما دارد.
بهینه سازی محیط یادگیری
مطمئن شوید میز و صندلی که برای یادگیری از آن‌ها استفاده می‌کنید برای نوشتن و مطالعه کردن و یا فعالیت‌های رایانه‌ای مناسب هستند. ارتفاع صندلی خود را تنظیم کنیم تا ناخودآگاه خم نشوید و یا قوز نکنید و به مهره‌های گردنتان فشار نیاورید. به کمر خود بیشتر توجه کنید. اگر لازم است از یک بالشت کوچک برای حمایت از بخش پایانی ستون فقراتتان استفاده کنید.
نور اتاق را تنظیم کنید
نوری که برای مطالعه از آن استفاده می‌کنید، چه نور آفتاب باشد و چه نور لامپ، نباید مستقیما به صورت شما تابیده شود. چون باعث خستگی زودهنگام چشمانتان می‌شود.
اگر به ابزارهای دیجیتال مانند صفحه تبلت یا نمایشگر نگاه می‌کنید مراقب باشید که نور تصویر به اندازه کافی باشد تا به عضلات مردمک چشم فشار بیش از حد وارد نشود.
حاشیه‌های اطراف را حذف کنید
اجازه ندهید که تکنولوژی شما را کنترل کند. برای دقایقی همه دستگا‌ه‌های دیجیتال و ابزارهای ارتباط جمعی را از دسترس خارج کنید. مطمئن باشید در مدت یک‌ساعت دوری ما از این ابزارها هیچ اتفاق بزرگی در جهان نمی‌افتد. اگر لازم است، بخش اطلاع رسانی این دستگاه‌ها، اتصال اینترنت، پنجره‌های اضافی سیستم عامل و همه ابزارهایی که ممکن است توجه شما را ناگهان پرت کنند را خاموش کنید.
استراتژی دوم: به جسم خود رسیدگی کنید تا ذهنتان آماده تمرکز باشد
همه ما شنیده‌ایم که «ذهن سالم در بدن سالم است.» و تمرکز کردن نیز یکی از توانایی‌هاییِ ذهن ماست. پس برای تقویت تمرکز در یادگیری زبان باید به جسممان نیز توجه ویژه داشته باشیم.
به اندازه کافی بخوابید
این یک یافته مسلم علمی است که هنگام خواب، مغز ما به پردازش اطلاعات ادامه می‌دهد و آنچه را که در بیداری آموخته‌ایم تثبیت می‌کند. بسیاری اوقات خوابیدن قبل از امتحان و یا یک مصاحبه علمیِ مهم، خیلی مؤثرتر از مطالعه مستمر است.
مطمئن شوید که به اندازه کافی و در مکانی آرام و بی سر و صدا می‌خوابید و در ساعاتی که در خواب عمیق هستید چیزی باعث نمی‌شود که از خواب بپرید.
حتما مغز خود را تغذیه کنید
در میان غذاها، مواردی وجود دارند که بیش از سایرین برای مغز مفیدند و به همین تناسب روی توانایی تمرکز شما مستقیما تاثیر می‌گذارند. برای آگاهی دقیق و اصولی از آن‌ها بهتر است با متخصص تغذیه مشورت کنید.
اما در میان اطلاعات موجود در فضای عمومی، اینطور مشهور است که مغز باید حتما قند کافی یعنی گلوکُز دریافت کند. برای اینکار در تغذیه طبیعی خود از کربوهیدرات‌های پیچیده که در نان‌های سبوس‌دار و همینطور نشاسته و سیب‌زمینی یافت می‌شود استفاده کنید. همچنین اسید‌‌های چرب که حاوی اُمِگا هستند و در برخی ماهی‌ها یافت می‌شوند کمک شایانی به تقویت تمرکز می‌کنند.
ورزش و تحرک جسمی لازمه رشد تمرکز است
این مورد شاید مهمترین عامل در رشد تمرکز باشد و امیدوارم که حتما آن را جدی بگیرید. زیاد پیش می‌آید که تمرین‌هایی که برای رشد مغز و توانایی‌های ذهنی معرفی می‌شوند، با تحقیق و بررسی‌های علمی، یکی پس از دیگری مردود می‌شوند. اما یک تمرین وجود دارد که همیشه برای رشد توانایی‌های ذهنی و مخصوصا تمرکز جواب داده است. این تمرین، فعالیت جسمی و ورزش است.
پیاده‌روی، دویدن، ورزش‌های هوازی و مخصوصا کار با وزنه، همگی می‌توانند حافظه، تمرکز و مهارت‌های ذهنی شما را رشد دهند. با انجام ۳۰ دقیقه و به تعداد ۲ یا ۳ بار در هفته، تاثیر این فعالیت بسیار مهم را مشاهده خواهید نمود. البته واضح است که قبل از هر فعالیت جسمی باید با پزشک عمومی خود مشورت کنید و از سلامت اندام حیاتی خودمخصوصا قلبتان اطمینان حاصل کنید.