برنامه یادگیری زبان انگلیسی شما باید دارای چه ویژگیهایی باشد؟
یک برنامه یادگیری زبان انگلیسی که قرار است مسیر یادگیری شما را تعیین کند، میبایست دارای چه مؤلفههایی باشد؟ پیشتر درباره اهمیت برنامهریزی برای زبانآموزی صحبت کردیم و نتایج مهم استفاده از یک برنامه مناسب را با هم بررسی نمودیم. اما سؤال مهم این است که از کجا باید تشخیص دهیم که یک برنامه صلاحیت لازم را برای رساندن ما به نتیجه مطلوب دارد؟
در این گفتار میخواهیم این ویژگیها را بررسی کنیم. توجه داشته باشید که ویژگیهایی که در ادامه میآیند از ملزومات یک برنامه دراز مدت و تمام عیار هستند؛ صرف نظر از اینکه اهداف شما از زبانآموزی چیست و یا از چه محتوایی برای یادگیری استفاده میکنید. در هر صورت باید این ویژگیها را در برنامه مدون خود بیابید.
یک برنامه یادگیری زبان انگلیسی باید واقع بینانه باشد و همه تعهدات زندگی شما را لحاظ کند.
همه ما در زندگی مشغلههای گوناگونی داریم. اگر زمان برای ما موضوعی حیاتی نبود و میتوانستیم زمان نامحدودی به تمرینها اختصاص دهیم و هیچ دغدغه دیگری نداشتیم، بسیاری از صحبتهای ما در مورد برنامهریزی و زمانبندی اصلا موضوعیت نمییافتند. اما واقعیت این است که زندگی همه ما مملو از تعهدات مختلف است.
به همین خاطر لازم است که واقع بینانه تمامی مشغولیتهای خود را بسنجیم و بعد شروع به برنامهریزی برای یادگیری زبان نماییم. وقتی نوبت به خود برنامهریزی رسید و به سراغ جدول زمانبندی رفتیم میتوانیم از ابزارهای مختلف کمک بگیریم. نرم افزارهای Rescue Time و Focus Booster دو نمونه از این نرمافزارهای موبایل هستند که میتوانیم همیشه همراه داشته باشیم.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که در جریان این برنامهریزی شما قرار است زبانآموزی را پیرامونِ سایر تعهداتتان بچینید. از آنجایی که این برنامهریزی غالبا در آغاز یک پروسه زبانآموزی انجام میشود، ممکن است به واسطه هیجان اولیه شروع، وسوسه شوید که هر منفذ زمانی را با زبانآموزی پر کنید و تصور کنید که هر ساعتی که مشغول کاری نباشید و بیدار باشید را میتوانید به زبانآموزی اختصاص دهید.
این نوع برنامهریزیِ بیش از حد خوشبینانه باعث میشود در مقام عمل خیلی زود انرژیتان تخلیه شود. یک برنامه مناسب، به واسطه اعتدالی که دارد میتواند در دراز مدت پیاده شود. پس در جریان برنامهریزی بنا را بر این نگذارید که قرار است از همه چیز بگذرید و فقط روی زبانآموزی متمرکز شوید.
برنامه یادگیری زبان انگلیسی شما باید شامل فعالیتهای آموزشی متنوع باشد.
برنامه یادگیری زبان انگلیسی شامل پرداختن به مهارتهای چهارگانه یعنی، شنیدن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن است. برای رشد متعادل و رسیدن به سطوح بالاتر زبان، باید بطور متعادل روی تمامی این مهارتها وقت بگذارید و تمرینهای مربوط به آنها را انجام دهید. یکی از معانی تنوع در فعالیتها همین است.
معنای دیگر تنوع در فعالیتها این است که باید در فرآیند رشد این مهارتهای چهارگانه نیز تمرینهای گوناگونی قرار داده شوند. مثلا اگر قرار است در روزهای یکشنبه و سهشنبه، مهارت شنیدار خود را به مدت نیمساعت تقویت کنید، یک روز از شنیدن را به کتابهای صوتی اختصاص دهید و روز دیگر با تماشای فیلم مهارت خود را تقویت کنید.
تنوع در فعالیتهای آموزشی یک معنای دیگر هم دارد و آن برقراری تعادلی بین فعالیتهای مستقل و فعالیتهای هدایت شده است. فعالیتهای مستقل فعالیتهایی هستند که شما خودتان طراحی میکنید. مثل دیدن یک قسمت از سریال مورد علاقهتان. فعالیت هدایت شده، فعالیتی است که توسط یک نهاد معتبر آموزشی به هدفی خاص طراحی شده است. مثلا شما قرار است با مطالعه یک متن از کتاب آموزشی معتبر و درک مطلب آن به چند سؤال پاسخ دهید. این، یک فعالیت هدایت شده است.
برنامه یادگیری زبان انگلیسی شما باید با اهداف شما هم مسیر باشد.
پیشتر در این باره نیز صحبت کردیم که هر فعالیتی که شما در روند زبانآموزی انجام میدهید باید شما را به اهداف کلی و جزئیتان نزدیکتر کند.
به همین خاطر لازم است برای خودتان ابزارهایی را به عنوان سنجه یا همان benchmark تعریف کنید. مثلا برای شنیدن، هر هفته یکبار سخنرانی یک فرد native را (که یکی از اهداف شما درک صبحتهای اوست) بشنوید. سپس بسنجید که معنای چند درصد جملات او را متوجه میشوید. بدین ترتیب شما میزان نزدیک شدن به اهدافتان را اندازهگیری میکنید.
برنامه یادگیری زبان انگلیسی شما باید شامل ارزیابیهای مستمر باشد.
علاوه بر اینکه لازم است شما بدانید چقدر به اهدافتان نزدیک میشوید، ضروری است که از میزان رشد تک تک مهارتهای چهارگانه زبانی خودتان نیز آگاه باشید.
بسیاری از بستههای آموزشی و حتی دورههای حضوری سعی میکنند که از سرفصلهای استاندارد بهره ببرند. این کار باعث میشود که زبانآموزان در هر سطح بتوانند میزان رشد خود را اندازه بگیرند و بعد از گذر از هر سطحی برای آینده خود برنامه دقیقتری بچینند. یکی از این استانداردها، استاندارد مشترک اروپایی و یا CEFR است.
در کنار این نوع ارزیابی، بسیاری از زبانآموزان هوشمند، تلاش میکنند تا بطور دورهای خود را توسط اساتید زبان در معرض سنجش قرار دهند. همانطور که واضح است، مصاحبه حضوری فرصت سنجش معیارهایی را فراهم میآورد که هیچ آزمون کتبی نمیتواند آنها را بسنجد.
استمرار و پایداری، شرط ضروری یک برنامه یادگیری زبان انگلیسی است.
همه هدف برنامهریزی این است که شما بتوانید در مسیر یادگیری استمرار داشته باشید و روند یادگیریتان دچار گسستگی نشود. به همین خاطر در برنامهای که برای خودتان تنظیم میکنید باید تمامی فعالیتها داری زمان و مکان مشخصی باشند. پس واضح است که در این برنامه، عبارتی مانندِ «من این هفته یک ساعت را صرف شنیدن خواهم کرد» جایی ندارد. و در عوض باید از چنین عبارتی استفاده شود که، «هر سهشنبه و پنجشنبه، نیم ساعتِ بین ساعت ۷ و نیم تا ۸ صبح را صرف شنیدار میکنم در حالیکه در مترو در حال حرکت به سمت محل کارم هستم.»
در پایان توجه داشته باشید که بازهای زمانی که از قبل و در برنامه شما برای انجام فعالیتی تنظیم شده، زمانی مقدساست. هیچ چیزی (جز موارد حیاتی) نباید اجازه داخل شده به این زمان را بیابد. شما از طریق یک برنامه متعادل قبلا شرایط را به گونهای چیدهاید که لازم نباشد با مزاحمتهای اطرافیان دست و پنجه نرم کنید.
اگر برنامه یادگیری زبان انگلیسی شما دارای این مشخصات باشد، شما همین ابتدای کار گام مهمی را به سوی موفقیت برداشتهاید و میتوانید با حفظ این برنامه با سرعتی بسیار بیشتر از معمول مهارتهای خود را رشد دهید.